پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

بر اساس پیمایش ملی شیوع‌شناسی معلولیت، حدود ۱۱/۵ درصد جمعیت کشور معادل بیش از ۹ میلیون و ۷۰۰ هزار نفر را افراد دارای معلولیت تشکیل می‌دهند. معلولیت در جامعه ایران چند وجهی است یعنی افراد دارای معلولیت وجوه آموزش، مسکن، اشتغال، پرستاری و توانبخشی را به صورت چند لایه دارند و نیاز است که اقدامات ویژه برای این افراد انجام دهیم. در حال حاضر سه هزار و ۱۰۰ مرکز آموزشی، توانبخشی ۱۳ نوع خدمت را به افراد دارای معلولیت ارائه می‌کنند که ارائه خدمات مجازی و از راه دور نیز به صورت جدی در دستور کار قرار دارد. طبق نتایج پژوهش‌های صورت گرفته، ۴۰.۷ درصد معلولیت‌های دایمی منجر به کم‌توانی در ایران (مثل نابینایی یا سندروم داون) دلایل ژنتیکی دارد، همچنین ۵۹.۳ درصد معلولیت‌ها در کشور، دلیل اکتسابی داشته که «آسیب‌دیدگی نوزاد در اثر زایمان دشوار، تولد زودرس، کمبود اکسیژن در هنگام تولد، حوادث و سوانح، مشکلات روحی و روانی و مشکلات خانوادگی و داروها» به عنوان دلایل اکتسابی معلولیت‌های دایمی منجر به کم‌توانی شناسایی شده است. نکته مهم و مرتبط با انتشار یک گزارش تحقیقاتی، برهم خوردن تمام معادلات درباره برنامه‌ریزی، بودجه‌نویسی و حتی ایجاد زمینه توانمندسازی جامعه هدف است چرا که طراحی چشم‌اندازی برای جمعیت یک میلیون نفری (تخمین مرکز آمار ایران از جمعیت معلولان کشور در سال ۱۳۹۰) مختصاتی مشخص دارد و حالا این جمعیت با یک سرشماری نزدیک به یقین، حدود ۱۰ برابر افزایش یافته و به عدد بیش از ۹ میلیون نفر رسیده در حالی که تمام زیرساخت‌ها با فرض همان عدد یک میلیون نفری در نوسانی محدود طراحی شده بوده است.

«اطلس میزان شیوع آسیب‌های دایمی و ناتوانی در ایران و بررسی اتیولوژیک آسیب‌ها» جامع‌ترین گزارش درباره نرخ شیوع معلولیت در ایران است که در فاصله سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱ و به دنبال تاکید ماده ۸۰ برنامه ششم توسعه و الزام دولت به ایجاد ساختار رصد و شمارش معلولیت‌ها انجام شده است. اولین پیمایش سرشماری افراد دارای معلولیت در کشور با تفکیک انواع معلولیت‌ها و استان‌ها و نرخ شیوع معلولیت‌ها از طیف خفیف تا شدید، همزمان با روز جهانی معلولان با حضور رییس‌جمهور رونمایی می‌شود. طبق نتایج کلی این پیمایش، نرخ شیوع انواع معلولیت از طیف خفیف تا شدید در ایران ۱۱.۵ درصد از جمعیت ۸۵ میلیون نفری کشور است که اختلاف قابل توجهی با نتایج سرشماری سال ۱۳۹۰ مرکز آمار ایران و نرخ شیوع ۱.۳ درصدی معلولیت از جمعیت ۷۵ میلیون نفری کشور در سال سرشماری دارد. همچنین معاون توانبخشی سازمان بهزیستی مدعی شد که با وجود آنکه در این سه سال، پذیرش نوزادان معلول در مراکز بهزیستی افزایش نداشته ولی افزایش معلول‌زایی به دلیل حذف غربالگری مادران باردار قابل انکار نیست.